Στη «Δημοκρατία του Χόρτου»…
Ο συνοδός μου έχει ένα πλεονέκτημα: είχε υπηρετήσει σε δημόσια υπηρεσία στο χωριό παλαιότερα, ξέρει τη νοοτροπία των ανθρώπων και τώρα, ύστερα από χρόνια, επιστρέφει οδηγούμενος -υποτίθεται- από νοσταλγία, έχοντας παρέα του και «έναν συνάδελφο». Καθώς το αυτοκίνητο στρίβει από τον αυτοκινητόδρομο Κακαβιάς – Αργυροκάστρου και μπαίνει στη μεγάλη ανηφόρα προς το Λαζαράτι, θηριώδη μαύρα τζιπ και αστραφτερά ημιφορτηγά υψηλού κυβισμού μας προσπερνούν με μεγάλη ταχύτητα, ενώ στην άκρη του δρόμου και στις πλαγιές, ανάμεσα σε αποθήκες με τσιμεντένιους τοίχους και βαριές σιδερένιες πόρτες υψώνονται πολυτελείς οικοδομές, νεόδμητες στην πλειονότητά τους.
«Ολοι αυτοί κάποτε περπατούσαν ξυπόλητοι και τώρα με τα χασίσια έχουν κάνει βίλες και κυκλοφορούν με αυτά τα θηρία…» λέει ο συνομιλητής μου. Στη σκέψη μας έρχονται τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν πριν από λίγες ημέρες στα Τίρανα από τον επικεφαλής της ιταλικής οικονομικής αστυνομίας («Guardia Di Finanza»), Στέφανο Μπαστόνι: 900 τόνοι χασίς «εξάγονται» ετησίως από το Λαζαράτι, αφήνοντας στην οικονομία του χωριού των πέντε χιλιάδων ανθρώπων ή τουλάχιστον σε όσους την ελέγχουν, εισόδημα της τάξης των 400 εκατ. ευρώ!
Στο καφενείο της μικρής πλατείας με τον παραδοσιακό πλάτανο, η παρουσία αυτοκινήτου με ξένες πινακίδες και άγνωστους επιβάτες προκαλεί απορίες και βλέμματα γεμάτα υποψία, που υποχωρούν όταν ο «συνάδελφος» λέει ποιοι είμαστε και πώς βρεθήκαμε στο χωριό τους. Λεωφορειάκια μίνι μπας καταφθάνουν διαρκώς στην πλατεία, φορτώνουν αθίγγανους, γυναίκες κυρίως, αλλά και παιδιά και τα μεταφέρουν σε άλλα σημεία του χωριού, που είναι απλωμένο στην πλαγιά και έχει θέα τον κάμπο της Δρόπολης, όπου οι «Λαζάρ», όπως τους αποκαλούν οι κάτοικοι των γύρω μειονοτικών χωριών, αγοράζουν γη για να ξεπλένουν τα χρήματα από τα ναρκωτικά. Η περίοδος της συγκομιδής έχει τελειώσει και τώρα βρίσκεται σε εξέλιξη το «παστάλιασμα», το ξεδιάλεγμα δηλαδή των φύλλων και η τοποθέτησή τους σε ματσάκια σε ειδικά κουτιά, για να γίνουν δέματα και στη συνέχεια να πάρουν τον δρόμο προς την Ευρώπη, μέσω Ελλάδας και Ιταλίας κυρίως.
Μια βόλτα στους στενούς δρόμους δεν αποφέρει τίποτα ξεχωριστό, πλην περίεργων βλεμμάτων από διερχομένους και μιας διάχυτης βαριάς μυρωδιάς στην ατμόσφαιρα, από τις αποθήκες και τα στέγαστρα όπου γίνεται το «παστάλιασμα». Χωράφια όπου να καλλιεργούνται μεγάλες φυτείες δεν φαίνονται στις πλαγιές και μάλλον δεν τους χρειάζονται, αφού το σύνολο των κατοίκων βάζει χασισόδενδρα σε μικρότερες εκτάσεις, στις αυλές, τα μπαλκόνια, και τα μποστάνια των σπιτιών για καλύτερη προστασία.
Εχοντας ολοκληρώσει το οδοιπορικό στην «Κολομβία της Ευρώπης», κατευθυνόμαστε στην «Komuna Lazarat», το δημαρχείο δηλαδή, με σκοπό να μιλήσουμε με τον δήμαρχο, που όμως απουσίαζε. «Θα τον βρείτε στις επιχειρήσεις του», μας λέει ο γραμματέας του δήμου. Ο Ντασόρ Αλίκο έχει δύο μεγάλα συγκροτήματα, με ξενοδοχεία, εστιατόρια και πρατήρια υγρών καυσίμων στον δρόμο Αργυροκάστρου – Τεπελενίου. Γεωπόνος στο επάγγελμα, μιλάει άψογα ελληνικά και δεν εκπλήσσεται, ούτε ενοχλείται στην αποκάλυψη της δημοσιογραφικής μας ιδιότητας. Οταν η συζήτηση φτάνει στις χασισοφυτείες, κάνει λόγο για υπερβολές. «Ολο το Λαζαράτι έχει έκταση 40.000 στρέμματα πλαγιές, είναι δυνατόν να φυτέψουμε παντού χασίς; Κάθε σπίτι έχει και έναν μπαξέ γύρω στα 100 – 150 τετραγωνικά, εκεί δεν μπορώ να ξέρω τι κάνει ο καθένας», λέει. Παραδέχεται όμως ότι σε δύο περιπτώσεις που η αστυνομία επιχείρησε να εισέλθει στο Λαζαράτι έγιναν μάχες με νεκρούς και τραυματίες…
Σταυρος Τζιμας
Πηγή: news.kathimerini.gr