“Χαστούκι” στη μεσαία τάξη
Κυκλοφόρησε πριν από λίγες μέρες η «ευρεία λίστα» με τους υποψήφιους για ένα από τα σημαντικότερα παγκοσμίως λογοτεχνικά βραβεία, το «Man Booker Prize». 28 Αυγουστου 2010
Για πρώτη φορά(αν δεν μας απατά η μνήμη μας) στην ιστορία του θεσμού βρίσκεται στη λίστα Έλληνας συγγραφέας – έστω κι αν γεννήθηκε και ζει στην Αυστραλία. Πρόκειται για τον 45χρονο Χρήστο Τσιόλκα και το τέταρτο μυθιστόρημά του «Το χαστούκι», το οποίο έχει ήδη τιμηθεί με τέσσερα σημαντικά βραβεία στη χώρα του. Αν στις επτά του Σεπτέμβρη, όταν θα ανακοινωθεί η «μικρή λίστα», το όνομα του Τσιόλκα είναι ακόμη εκεί, τότε όλα είναι πιθανά. Το βραβείο Μπούκερ, εκτός από προάγγελος μεγάλων πωλήσεων, ανταμείβει τον συγγραφέα του και με το καθ’ όλα σεβαστό ποσό των 50 χιλιάδων λιρών (περίπου 60 χιλιάδες ευρώ). Ποιος είναι όμως ο Χρήστος Τσιόλκας;
Ο Τσιόλκας γεννήθηκε στη Μελβούρνη από Έλληνες μετανάστες. Μεγάλωσε με το όνειρο της επιστροφής στην Ελλάδα, την ανακάλυψη μιας χαμένης πατρίδας, ωστόσο οι επισκέψεις του στη χώρα μας τον άφησαν με αίσθημα αποξένωσης και αμηχανίας. Τα ζητήματα ταυτότητας, φυλετικής, πολιτισμικής, σεξουαλικής (είναι ανοιχτά ομοφυλόφιλος), μοιραία έχουν βρεθεί στο κέντρο του συγγραφικού προβληματισμού του.
Ο Τσιόλκας έκανε δυναμική είσοδο στην αυστραλιανή λογοτεχνική σκηνή με το προκλητικό «Κατά μέτωπο» (εκδ. Οξύ), που μιλάει για έναν νεαρό ελληνικής καταγωγής που βρίσκει διέξοδο στα ναρκωτικά και τις ακραίες ερωτικές εμπειρίες, στη σκοτεινή πλευρά της Μελβούρνης. Το μυθιστόρημα έγινε ταινία από την επίσης ελληνικής καταγωγής Αυστραλή σκηνοθέτιδα Άννα Κόκκινος με τον τίτλο «Head on». Ακολούθησαν θεατρικά, σενάρια, και δύο ακόμη μυθιστορήματα, το «Ο άνθρωπος του Ιησού» (εκδ. Οξύ) και το επίσης βραβευμένο «Νεκρή Ευρώπη» (εκδ. Printa).
Το κομμάτι του βιβλίου που αναφέρεται στην Ελλάδα είναι από μόνο του γροθιά στο στομάχι: Το βλέμμα του Τσιόλκα απογυμνώνει, χωρίς να καταφεύγει σε καταγγελτικές ευκολίες, αναδεικνύοντας μια κοινωνία που έχει χάσει την ψυχή της στους λαβύρινθους ενός ψευδεπίγραφου ευδαιμονισμού. Οι χαρακτήρες των δύο Ελλήνων που τον συνοδεύουν στο ταξίδι του (η εξαδέλφη Τζούλια και ο φίλος της Αντρέας) είναι εντυπωτικοί και ολοκληρωμένοι, δίχως να είναι «τυπικοί». Συναντήσεις με χωρικούς, νεοέλληνες και μετανάστες, περιγράφονται με γρήγορες μεστές σκηνές. Παράλληλα, εξυφαίνεται, σε ξεχωριστά κεφάλαια, μια εξιστόρηση που λαμβάνει χώρα στα χρόνια της Κατοχής, όταν μια οικογένεια Ελλήνων χωρικών κρύβει στα «σπλάχνα» μιας μικρής εκκλησίας έναν νεαρό Εβραίο.
Στο τελευταίο του βιβλίο, το «Χαστούκι», το πιο επιτυχημένο μέχρι σήμερα, ο συγγραφέας αφήνει τα φαντάσματα τη Ευρώπης και της Ιστορίας και καταπιάνεται με τα προβλήματα και τις δυσανεξίες της μεσαίας τάξης: Σε μια συνέντευξή του στο ABC, λέει: «Ήθελα να γράψω ένα βιβλίο για τη Μεσαία Τάξη, τόσο απλά. Τα πρώτα μου τρία βιβλία έχουν να κάνουν με την πολιτική, με την απώλεια της πίστης στην πολιτική, είναι μια άτυπη τριλογία. Ετούτο το βιβλίο έχει να κάνει με τις αλλαγές που επήλθαν στη μεσαία τάξη τα τελευταία χρόνια, με το ζήτημα του σεβασμού, τα όρια ανάμεσα στο τι επιτρέπεται και τι όχι, σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία».
Τέλος, ο Χρήστος Τσιόλκας απεχθάνεται τις κλειστές ταυτότητες, τις ταμπέλες, τις περιχαρακώσεις. Ο τίτλος «αριστερός και ομοφυλόφιλος» που συνοδεύει το βιογραφικό του στην Ελλάδα και σχεδόν όλες τις παρουσιάσεις του στον ελληνικό Τύπο, δίνει την εικόνα μιας στερεότυπα αντισυμβατικής περσόνας, εντελώς αντίθετης με το πνεύμα που διέπει τα βιβλία του.
Του Κώστα Κατσουλάρη
*Το κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στην εφημερίδα Veto.
Πηγή: www.bookpress.gr