Κεφάλαιο 1. Πολιτικές και νομοθεσία. Εξελίξεις σε νομικά θέματα και θέματα πολιτικής σε επίπεδο ΕΕ
Σχέδια δράσης
Σε επίπεδο ΕΕ, δύο σχέδια δράσης που εγκρίθηκαν το 2005 δημιουργούν άμεσα ή έμμεσα ένα νέο πλαίσιο αναφοράς για την ανάπτυξη της κοινοτικής πολιτικής στον τομέα των ναρκωτικών για τα προσεχή έτη. Πρώτον, το Συμβούλιο, αφού εξέτασε την πρόταση που υπεβλήθη από την Επιτροπή τον Φεβρουάριο του 2005 και λαμβάνοντας πλήρως υπόψη την τελική αξιολόγηση της στρατηγικής της ΕΕ για τα ναρκωτικά και του σχεδίου δράσης της ΕΕ για την περίοδο 2000–04, ενέκρινε το σχέδιο δράσης της ΕΕ για τα ναρκωτικά (2005–08) τον Ιούνιο του 2005. Το νέο σχέδιο δράσης υιοθετεί τη δομή και τους στόχους της στρατηγικής της ΕΕ για τα ναρκωτικά (2005–12) και παραθέτει 100 συγκεκριμένες δράσεις που πρέπει να υλοποιηθούν από την ΕΕ και τα κράτη μέλη της έως τα τέλη του 2008.
Η αξιολόγηση αποτελεί σημαντική συνιστώσα του νέου σχεδίου δράσης της ΕΕ για τα ναρκωτικά. Θεωρείται μια συνεχής, επαυξητική και συμμετοχική διαδικασία. Είναι συνεχής γιατί η Ευρωπαϊκή Ένωση, με την υποστήριξη του ΕΚΠΝΤ και της Ευρωπόλ, θα υποβάλλει ετήσιες επισκοπήσεις της προόδου. Η αξιολόγηση θα είναι επίσης επαυξητική, καθώς κάθε ετήσια επισκόπηση της προόδου θα εντάσσει τα αποτελέσματα του προηγούμενου έτους στο πλαίσιο του υπό εξέταση έτους. Τέλος, η διαδικασία θα είναι συμμετοχική, καθώς σε αυτή θα συμμετέχει μια διευθύνουσα ομάδα αξιολόγησης, αποστολή της οποίας θα είναι ο καθορισμός της μεθοδολογίας, των αποτελεσμάτων και του προσωρινού χρονοδιαγράμματος. Όπως συνέβη και με την αξιολόγηση του σχεδίου δράσης της ΕΕ για την περίοδο 2000–04, η διευθύνουσα ομάδα θα αποτελείται από εκπροσώπους των αρμόδιων υπηρεσιών της Επιτροπής, του ΕΚΠΝΤ και της Ευρωπόλ καθώς και εκπροσώπους των κρατών μελών. Θα οργανωθούν επίσης ακροάσεις διαβούλευσης για εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών. Με την ολοκλήρωση του σχεδίου δράσης για τα ναρκωτικά για την περίοδο 2005–08, και για πρώτη φορά σε ευρωπαϊκό επίπεδο, θα διενεργηθεί αξιολόγηση του αντίκτυπου με στόχο την εισήγηση ενός νέου σχεδίου δράσης για την περίοδο 2009–12, το οποίο πρόκειται να χρησιμοποιήσει την αξιολόγηση αυτή ως αφετηρία. Κατόπιν τούτου, η τελική αξιολόγηση της στρατηγικής και των σχεδίων δράσης θα πραγματοποιηθεί από την Επιτροπή το 2012.
Αυτό το σχέδιο δράσης της ΕΕ για τα ναρκωτικά αποτελεί επίσης συνιστώσα του σχεδίου δράσης για την εφαρμογή του προγράμματος της Χάγης, στο οποίο ορίζονται οι προς επίτευξη στόχοι στους τομείς της ελευθερίας, της ασφάλειας και της δικαιοσύνης στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατά την περίοδο 2005–10. Το εν λόγω σχέδιο δράσης παρουσιάστηκε από την Επιτροπή τον Μάιο του 2005 και εγκρίθηκε από το Συμβούλιο τον Ιούνιο του 2005.
Το σχέδιο δράσης της ΕΕ για την περίοδο 2005–08 απηχεί την ισόρροπη προσέγγιση του φαινομένου των ναρκωτικών από την ΕΕ, δηλαδή μια συνολική, διεπιστημονική προσέγγιση που εξετάζει το θέμα από κάθε σκοπιά: συντονισμός· μείωση της ζήτησης· μείωση της προσφοράς· διεθνής συνεργασία· πληροφόρηση, έρευνα και αξιολόγηση.